༄༅།།མཛད་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་བསྟོད་པ།
世尊佛陀十二相佛行讚頌
In Praise of the Twelve Deeds by Ārya Nāgārjuna
༄༅།།རྒྱ་གར་སྐད་དུ། དྭཱི་ད་ཤ་ཀཱ་ར་ནཱ་མ་ན་ཡ་སྟོ་ཏྲཾ། 梵語云：德達夏嘎日阿納瑪納雅朵章 In the language of India: Dvādaśakāra-nāma-stotra བོད་སྐད་དུ། མཛད་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་བསྟོད་པ། 藏語云：匝巴傑霓皆策拉敦巴 In the language of Tibet: mdzad pa bcu gnyis kyi tshul la bstod pa
སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།། 頂禮釋迦牟尼佛！ Homage to the Buddha Śākyamuni!
གང་གིས་དང་པོར་བྱང་ཆུབ་ཐུགས་བསྐྱེད་ནས།། 誰從最初發起菩提心 You I shall praise, who first awakened the mind of enlightenment, བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་གཉིས་རྫོགས་མཛད་ཅིང་།། 爾後福慧二資能圓滿 Then completed the accumulations of merit and wisdom, དུས་འདིར་མཛད་པ་རྒྱ་ཆེན་འགྲོ་བ་ཡི།། 此時所作諸行極廣大 And now in this age, through the vast sway of your actions, མགོན་གྱུར་ཁྱོད་ལ་བདག་གིས་བསྟོད་པར་བགྱི།། 眾生怙主尊前我讚頌 Have become the lord and protector of living beings.
ལྷ་རྣམས་དོན་འདུལ་མཛད་འདུལ་བའི་དུས་མཁྱེན་ནས།། 調伏天眾調伏知時至 Homage to you who, having taught the gods, ལྷ་ལས་བབས་ནས་གླང་ཆེན་ལྟར་གཤེགས་ཤིང་།། 自天而降猶如大象臨 Knew the time had come to tame the human world, and རིགས་ལ་གཟིགས་ནས་ལྷ་མོ་སྒྱུ་འཕྲུལ་གྱི།། 照見種姓摩耶天母尊 Descending from the god realm like a great elephant, ལྷུམས་སུ་ཞུགས་པར་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།། 入其胎中佛行敬頂禮 Foresaw the family of your birth and entered the womb of Māyādevī.
ཟླ་བ་བཅུ་རྫོགས་ཤཱཀྱའི་སྲས་པོ་ནི།། 十月圓滿而為釋迦子 Homage to you, prince of the Śākyas, born after ten months བཀྲ་ཤིས་ལུམྦིའི་ཚལ་དུ་བལྟམས་པའི་ཚེ།། 吉祥藍毗尼園降生時 In the auspicious Lumbinī grove, where ཚངས་དང་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་བསྟོད/བཏུད་མཚན་མཆོག་ནི།། 梵天帝釋讚譽(恭敬)勝妙相 Brahmā and Indra revered you, your supreme marks བྱང་ཆུབ་རིགས་སུ་ངེས་ལ་མཛད་ཕྱག་འཚལ་ལོ།། 確定菩提種姓敬頂禮 Proving you were destined to be enlightened.
གཞོན་ནུ་སྟོབས་ལྡན་མི་ཡི་སེང་གེ་དེས།། 具力童子彼乃人中獅 Homage to you, lion among men, in all your youthful vigour, ཨཾ་ག་མ་ག་དྷཱར་ནི་སྒྱུ་རྩལ་བསྟན།། 昂嘎摩揭陀中現技藝 Displaying your prowess in the games at Aṅga-Magadha, སྐྱེ་བོ་དྲེགས་པ་ཅན་རྣམས་ཚར་བཅད་ནས།། 折服傲慢士夫諸眾已 Where you triumphed over the proud contestants, འགྲན་ཟླ་མེད་པར་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།། 無能匹敵佛行敬頂禮 So that not one could stand as your rival.
འཇིག་རྟེན་ཆོས་དང་མཐུན་པར་བྱ་བ་དང་།། 所作隨順於諸世間法 Homage to you, who, to comply with worldly convention, ཁ་ན་མ་ཐོ་སྤང་ཕྱིར་བཙུན་མོ་ཡི།། 斷滅捨離彼等罪之故 And avoid all misdeeds, took on a queen and courtiers འཁོར་དང་ལྡན་མཛད་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིས།། 善巧攝受嬪妃諸眷屬 And by acting with such skilful means, རྒྱལ་སྲིད་སྐྱོང་བར་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།། 守護國政佛行敬頂禮 So you ruled the kingdom.
འཁོར་བའི་བྱ་བ་སྙིང་པོ་མེད་གཟིགས་ནས།། 照見輪迴所作無實已 Homage to you, who saw that saṃsāra is wholly futile, ཁྱིམ་ནས་བྱུང་སྟེ་མཁའ་ལ་གཤེགས་ནས་ཀྱང་།། 出離俗家飛逝於虛空 Renounced the life of a householder, མཆོད་རྟེན་རྣམ་དག་དྲུང་དུ་ཉིད་ལ་ཉིད།། 來至清淨佛塔之近前 And, travelling through the sky, རབ་ཏུ་བྱུང་བར་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།། 極為出離佛行敬頂禮 Ordained yourself before the Viśuddha Stūpa.
བརྩོན་པས་བྱང་ཆུབ་འགྲུབ/བསྒྲུབ་པར་དགོངས་ནས་ནི།། 精進意欲成就大菩提 Homage to you, who, intent on persevering till enlightened, ནེེ་རཉྫ་ནའི་འགྲམ་དུ་ལོ་དྲུག་ཏུ།། 尼連禪那河畔六年間 For six years practised austerities on the banks of the Nairañjanā, དཀའ་བ་སྤྱད་མཛད་བརྩོན་འགྲུས་མཐར་ཕྱིན་ནས/པས།། 精進諸等苦行臻究竟 And taking diligence to its ultimate perfection, བསམ་གཏན་མཆོག་བརྙེས་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།། 得勝禪定佛行敬頂禮 Attained the supreme samādhi.
ཐོག་མ་མེད་ནས་འབད་པ་དོན་ཡོད་ཕྱིར།། 無始時來精進不唐捐 Homage to you, who, seeking to make meaningful མ་ག་དྷཱ་ཡི་བྱང་ཆུབ་ཤིང་དྲུང་དུ།། 摩揭陀國菩提樹近前 All your efforts, made throughout beginningless time, sat སྐྱིལ་ཀྲུང་མི་གཡོ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས།། 跏趺不動現前正等覺 Unmoving in the vajra posture beneath the bodhi tree in Magadha བྱང་ཆུབ་རྫོགས་པར་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།། 圓滿菩提佛行敬頂禮 And awakened into true buddhahood, attaining perfect enlightenment.
ཐུགས་རྗེས་འགྲོ་ལ་མྱུར་དུ་གཟིགས་ནས་ནི།། 大悲迅速觀照諸眾生 Homage to you, who, in your compassion, ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱི་ལ་སོགས་གནས་མཆོག་ཏུ།། 波羅奈斯諸等勝地中 Gazed at once upon living beings, then ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ནས་གདུལ་བྱ་རྣམས།། 轉正法輪將諸所化眾 Turned the Wheel of Dharma in sacred places like Vārāṇasī, ཐེག་པ་གསུམ་ལ་འགོད་མཛད་ཕྱག་འཚལ་ལོ།། 置入三乘佛行敬頂禮 And established disciples in the three vehicles.
གཞན་གྱི་རྒོལ་བ་ངན་པ་ཚར་བཅད་ཕྱིར/ནས།། 折服其他鄙惡辯難故 Homage to you who destroyed evil-minded opponents, མུ་སྟེགས་སྟོན་པ་དྲུག་དང་ལྷས་བྱིན་སོགས།། 外道六師提婆達多等 By defeating the six teachers of the tīrthikas, Devadatta and the rest, འཁོར་མོ་འཇིག་གི་ཡུལ་དུ་བདུད་རྣམས་བཏུལ།། 調伏魔女怖畏境魔眾 As well as the māras in Vārāṇasī; ཐུབ་པ་གཡུལ་ལས་རྒྱལ་མཛད་ཕྱག་འཚལ་ལོ།། 能仁戰勝佛行敬頂禮 You were the mighty sage, victorious in battle.
སྲིད་པ་གསུམ་ན་དཔེ་མེད་ཡོན་ཏན་གྱིས།། 三有之中無比功德力 Homage to you, who performed great miracles in Śrāvastī, མཉན་དུ་ཡོད་པར་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་བསྟན།། 捨衛城中示現大神變 Unmatched in their splendour in all the three realms, ལྷ་མི་འགྲོ་བ་ཀུན་ཀྱིས་རབ་མཆོད་པ།། 天人諸眾悉皆作供養 And through the offerings made by gods, humans and other beings, བསྟན་པ་རྒྱས་པར་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།། 增盛教法佛行敬頂禮 Caused the teachings to prosper and increase.
ལེ་ལོ་ཅན་རྣམས་མྱུར་ཆོས་དུ་ལ་བསྐུལ་བྱའི་ཕྱིར།། 懈怠諸眾勸請傳法故 Homage to you, who, to spur the lazy on to the Dharma, རྩྭ་མཆོག་གྲོང་གི་ས་གཞི་གཙང་མ་རུ།། 拘屍那城潔淨大地上 Left your body, though immortal and like a vajra, འཆི་མེད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སྐུ་བཤིག་ནས།། 無死猶如金剛身逝已 And passed into parinirvāṇa མྱ་ངན་འདའ་བར་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ།། 趨入涅槃佛行敬頂禮 In the pure abode of Kuśinagara.
ཡང་དག་ཉིད་དུ་འཇིག་པ་མེད་ཕྱིར་དང་།། 真實性中無有所畏懼 Homage to you, who, to show that you had not in reality perished, མ་འོངས་སེམས་ཅན་བསོད་ནམས་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར།། 未來有情能獲福德故 And so that beings of the future could gain merit, དེ་ཉིད་དུ་ནི་རིང་བསྲེལ་མང་སྤྲུལ་ནས།། 法體出現數多舍利已 Emanated a wealth of relics, and caused ཆ་བརྒྱད་སྐུ་གདུང་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་།། 八分舍利佛行敬頂禮 Your remains to be divided into eight portions.
དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་བདག་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གྱི།། 如是聖教之主出有壞 Through the merit of briefly praising in this way, མཛད་པའི་ཚུལ་ལ་མདོ་ཙམ་བསྟོད་པ་ཡི།། 所作佛行扼要稍讚頌 The great acts of the lord who is master of the teachings, དགེ་བས་འགྲོ་བ་ཀུན་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡང་།། 以此所修善根願諸眾 May the actions of all living beings བདེ་གཤེགས་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་དང་མཚུངས་པར་ཤོག 等同善逝尊您之佛行 Come to equal those of the Sugata himself.
མཛད་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།།།། 本師十二相佛行讚頌，大阿闍黎龍樹所造，圓滿。
This concludes the praise of the twelve deeds composed by the great master Ārya Nāgārjuna. English Translation by Patrick Gaffney and Adam Pearcey, 2016.
